Thực trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ở Việt Nam

Thuốc bảo vệ thực vật là loại thuốc được bà con nông dân sử dụng phổ biến tại Việt Nam. Bởi chúng đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, giúp cải thiện sức lao động của bà con nông dân. Tuy nhiên, chính vì những điều đó đã gây ra tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật. Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, môi người, chất lượng nông sản, đe dọa sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp. Cùng VTC Holdings tìm hiểu thực trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ở Việt Nam.

Thuốc bảo vệ thực vật là gì?

Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) hay các loại nông dược là những chất độc có nguồn gốc từ tự nhiên hay những hóa chất tổng hợp được dùng để có thể bảo vệ cây trồng và nông sản. Nhằm chống lại sự tàn phá của các sinh vật gây hại đến tài nguyên thực vật. Những sinh vật gây hại thường bao gồm sâu hại, các bệnh hại, cỏ dại, chuột và các tác nhân gây hại khác.

Thực trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ở Việt Nam

Việt Nam là một trong những nước sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhiều hơn các nước trong khu vực. Trung bình 5 năm qua, mỗi năm Việt Nam chi 500-700 triệu USD để nhập khẩu thuốc bảo vệ thực vật. Trong đó, 48% là thuốc trừ cỏ, tương đương 19 nghìn tấn, còn lại là thuốc trừ sâu, bệnh khoảng trên 16 nghìn tấn. Lượng hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật trên 1 ha cây trồng/năm ở Việt Nam lên tới 2 kg. Trong khi một số nước khác trong khu vực chỉ 0,2-1 tạ/ha.

Theo Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Bộ NN-PTNT, bình quân tổng lượng phân bón vô cơ các loại sử dụng khoảng 2,4 triệu tấn/năm, mỗi năm thải ra môi trường khoảng 240 triệu tấn bao bì, hộp các loại trong khi lượng thuốc bảo vệ thực vật tồn đọng trên bao bì bình quân 1,85% trọng lượng bao bì.

Trong khi đó, người dân hoàn toàn không biết cách xử lý lượng thuốc bảo vệ thực vật còn sót lại trên bao bì. Hơn 65% số người được hỏi khẳng định vứt bao bì ngay tại nơi pha thuốc.

Người dân dùng thuốc bảo vệ thực vật theo thói quen

Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cho cây trồng như người nông dân là rất phổ biến. Về mặt tinh thần, nhiều người đã nắm cơ bản nguyên tắc 4 đúng trong sử dụng thuốc: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc, đúng cách. Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tế ở trên cây trồng thì lại hoàn toàn khác.

Về loại thuốc: Bà con nông dân thường ra đại lý kể bệnh trên cây và sẽ được bán đúng loại thuốc tương ứng. Về phun cho cây nếu không hiệu quả thì lại ra mua thuốc khác.

Về liều lượng: Việc pha thuốc thường dựa theo kiểu ước lượng nên đôi khi sẽ pha đậm và phun đậm hơn một chút biết đâu sẽ có hiệu quả hơn. Bởi bà con thường nghĩ rằng nếu pha thuốc bị loãng, sâu không chết mà lại còn nhờn thuốc.

Về thời vụ: Nếu cây bị bệnh cần phun thuốc trị sâu bệnh, nếu không bệnh thì phun thuốc phòng bệnh. Để chắc ăn, nhiều người thường phun thuốc trước, phòng bệnh cho chắc nên có khi cây không bệnh cũng được tắm thuốc.

Nông dân lạm dụng vào thuốc bảo vệ thực vật

Hậu quả của việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật

Ảnh hưởng đến sự cân bằng của hệ sinh thái tự nhiên

Trong môi trường tự nhiên có loài có hại thì cũng có loài có lợi để cân bằng hệ sinh thái. Tuy nhiên, nếu chúng ta sử dụng thuốc BVTV đồng nghĩa với việc đã tác động tiêu cực đến hệ sinh thái tự nhiên, làm mất cân bằng, mất ổn định.

Vì thuốc trừ sâu có tác dụng diệt sâu bệnh. Đồng thời, chúng cũng sẽ tiêu diệt rất nhiều loài có ích như: côn trùng bắt mồi, ong bắp cày ký sinh… những loài nhạy cảm với thuốc hơn là sâu bệnh.

Ô nhiễm vùng đất

Ô nhiễm nguồn nước

Với phần thuốc BVTV chưa ngấm vào đất sẽ chảy trong ruộng rồi tràn ra kênh mương hoặc qua đất ngấm vào mạch nước ngầm. Bên cạnh đó là những bao bì, chai lọ thuốc đã qua sử dụng được người dân vứt xuống ao hồ hoặc khi rửa dụng cụ phun thuốc đổ trực tiếp xuống nguồn nước gần đó. Điều này gây ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến động vật và sinh vật thủy sinh.

Thiệt hại về kinh tế

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật làm cho giá thành sản phẩm cao hơn so với vườn không sử dụng thuốc. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp dù đã sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhưng hiệu quả không cao do sản phẩm còn tồn dư nên không được thị trường đón nhận nên hiệu quả kinh tế thấp.

Ảnh hưởng đến sức khỏe của con người

Kết luận

Các câu hỏi thường gặp