Cách chiết cây nhãn đúng kỹ thuật và hiệu quả cao

Nhãn là một cây ăn qυả lâu năm dễ trồng, thích ứng rộn cũng như phát triển tốt ở điều kiện khí hậu nhiệt đới. Cây không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn được sử dụng theo nhiều cách như: ăn tươi trực tiếp, sấy khô, hay dùng để nấu các món chè thanh mát. Cách chiết cành nhãn vẫn là một trong những phương pháp nhân giống phổ biến đối vớі nhãn ở nhiều nơi.

Chiết cành là một phương pháp nhân giống cây vô tính sẽ làm cho cành chiết ra rễ ở ngay trên cành cây mẹ bằng cách lấy mất đi một khoanh vỏ, sau đó đắp lên vị trí của khoanh vỏ một lớp đất ẩm rồi dùng bọc nilon giữ ẩm.

Chờ cho chỗ đắp đất ra rễ đủ tiêu chuẩn thì cắt cành chiết ra khỏi cây mẹ, tạo được cây con có được khả năng sống độc lập cũng như sẽ mang đầy đủ các đặc tính di truyền của cây mẹ. Bài viết dưới đây VTC Holdings sẽ giúp cho bà con biết được cách chiết cây nhãn đúng kỹ thuật và hiệu quả cao.

Đặc tính

Cây Nhãn tương đối chịu được rét hơn so với những cây cùng họ như vải, đồng thời cũng ít kén chọn đất hơn.

• Đất trồng: Cây Nhãn có thể được trồng ở trên nhiều loại đất nhưng cần đất ẩm, chúng sẽ ưa loại đất mát nhiều phù sa, nhiều màu. Sau khi trồng thì bà con nên tưới nước đều đặn để cho cây bén rễ.
• Nước: Nhãn rất cần nước, nếu được tưới đầy đủ thì nhãn sẽ phát triển rất nhanh, và ra hoa, cũng như kết trái tốt. Nhưng nhãn cũng là cây chịu úng kém nên bà con cần có hệ thống thoát nước tốt trong mùa mưa. Đối với những vườn nhãn có nguy cơ bị ngập ở trong mùa mưa lũ thì nên xây dựng hệ thống bờ bao vững chắc, kịp thời thoát nước ra khỏi vườn khi cần thiết.
• Nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp cho cây nhãn sinh trưởng và phát triển tốt là từ 21-31 độ C
• Độ ẩm: Đảm bảo được độ ẩm từ 70 – 75%
• Ánh sáng: Nếu cây có đầy đủ ánh sáng thì sẽ phát triển tốt hơn.
• Dinh dưỡng: Để cho vườn nhãn có năng suất cao, phẩm chất của quả tốt, thì bà con cần bón một lượng phân bón đầy đủ và với tỷ lệ những chủng loại phân bón phù hợp. Tỷ lệ các loại phân NPK dùng hiệu quả tốt nhất đối với cây nhãn là 1:0,5:1 hoặc 1:1:2.

Thời gian chiết cành

Chiết cành nhãn sẽ thường chiết vào 2 thời vụ:

• Thời vụ đầu tiên: Chiết tháng vào 8 đến tháng 10, tốt nhất nên giâm cành trước trồng hoặc có thể trồng ngay vào từ tháng 2–3. Đây là thời vụ trồng nhãn tốt nhất.
• Thời vụ 2: Chiết vào tháng 2–4, trồng vào tháng 8 – 9. Thời vụ này sẽ bắt buộc phải giâm cành trước khi trồng, mới đảm bảo được tỷ lệ cây sống sót cao.

Chuẩn bị trước khi chiết

Dụng cụ chiết

• Kéo khoanh vỏ để chiết cành
• Dao dùng chiết cành

Chọn cây

Chọn cây giống đúng với mục đích cần nhân. Cây lấy cành chiết thường có tuổi 7 – 10 năm, chọn những cây sinh trưởng khoẻ mạnh, không có sâu bệnh, cho ra năng suất cao, phẩm chất tốt cũng như ổn định qua nhiều năm.

Chọn cành để chiết

Chọn những cành bánh tẻ nằm ở lưng chừng tán cây, quay hướng ra ngoài sáng (1 đến 2 năm tuổi), có đường kính từ 1,5 đến 2 cm và cành có 2 đến 3 nhánh.

Chọn cành bánh tẻ, sinh trưởng khoẻ mạnh, không có sâu bệnh, cây có năng suất cao cũng như ổn định và không có dấu hiệu sâu bệnh nguy hiểm gây hại.

Cách chiết cây nhãn

Khoanh vỏ và làm sạch tượng tầng

Vị trí khoanh vỏ sẽ cách phía dưới chạc của cành từ khoảng 10-15 cm.

Dùng dao để cắt khoanh vỏ với chiều dài khoanh vỏ bằng 1,5 đến 2 lần đường kính của cành. Sau khi bóc lớp vỏ ở ngoài, thì dùng dao cạo sạch phần tượng tầng rồi đến lớp gỗ.

Dùng chất kích thích ra rễ

Các chất kích thích mọc rễ thường dùng là IBA, IAA, aNAA… ở nồng độ từ 3000 đến 6000 ppm. Chấm thuốc lên phần vỏ ở phía trên những vết khoanh rộng khoảng 2 cm để ráo rồi sau đó bó bầu.

Trộn đất để làm bầu

Đất bó bầu chiết cành nhãn phải đảm bảo được các yêu cầu sau: đất tơi xốp, giữ ẩm tốt, bầu không bị vỡ khi đất khô, đầy đủ dinh dưỡng do vậy nên chọn loại đất thịt nhẹ, đất phù sa, đất cát pha, đất bùn ao phơi khô nỏ.

Tiến hành trộn đất đã chọn cùng với chất độn (rơm, rác ủ hoai mục hay rễ bèo phơi khô cùng với phân chuồng hoai mục) theo tỷ lệ 2/3 đất  với 1/3 chất độn sau đó cho nước vào rồi nhào đảm bảo độ ẩm 80%.

Bó bầu

Vật liệu để làm vỏ bầu thường là nilon trắng không bị thủng, kích thước sẽ tuỳ thuộc vào đường kính của cành chiết và kích thước của bầu khi bó, thông thường sẽ có dạng hình chữ nhật và chiều dài sẽ gấp rưỡi chiều rộng. Ví dụ: Cành cần chiết thường có đường kính 1,5cm thì vỏ bầu sẽ có kích thước 20 đến 30cm

Đất đã chuẩn bị xong sau đó chia thành từng nắm có độ to nhỏ sẽ phụ thuộc vào độ lớn của cành chiết, thường đường kính của bầu đất khoảng 6 đến 8cm và chiều dài bầu khoảng 10 đến 12cm.

Bà con dùng tay để bẻ đôi nắm đất và ốp chúng vào vết khoanh, đất phải trùm lên 2 đầu của vết khoanh, phần cành bóc vỏ phải được nằm ở giữa bầu.

Dùng giấy nilon để bọc ở bên ngoài bầu đất, gấp 2 mép của giấy nilon ở sườn bầu một đến 2 lần để không làm cho bầu chiết bị thoát hơi nước. Sau đó vuốt vỏ bầu cho chúng ôm sát vào bầu đất và dùng dây lạt để buộc chặt 2 đầu nilon, rồi buộc tiếp một dây còn lại vào ở giữa bầu.

Cắt cành chiết

Sau khi chiết cành từ khoảng 2 tháng đến 3 tháng. Bà con quan sát rễ mọc ở trong túi bầu có màu vàng. Phân nhánh từ 3 đến 4 lần (rễ cấp 2 và rễ cấp 3) và bao trùm khoảng 1/3 – 1/2 bề mặt của bầu là có thể cắt hạ cành chiết.

Xử lý cành chiết

Cành chiết cắt xong nên đưa vào nơi thoáng mát sau đó tiến hành cắt bỏ bớt 2/3 đến 3/4 số lá ở trên cành. Rồi bó cành chiết thành từng bó từ 5 đến 10 cành. Ngâm nước để tiêu diệt kiến và bổ sung nước cho bầu chiết sau khi được cắt, bà con cần lưu ý xếp dầy cành chiết ngọn hướng lên trên ở những khu vực thoáng mát và không có nắng.

Kết luận

Tóm lại, chiết cành là một bước đòi hỏi những người có kỹ thuật thì mới có thể chiết cành thành công, vì khi thực hiện không đúng không chỉ không lấy được cành muốn chiết mà sẽ còn làm ảnh hưởng đến cây trồng. Hy vọng qua bài viết trên đã giúp bà con biết được cách chiết cây nhãn sao cho đúng kỹ thuật và thành công.

Các câu hỏi thường gặp