Bệnh đốm nâu trên lúa: Triệu chứng và thuốc đặc trị

Trong những năm gần đây, khi canh tác nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa. Bà con phải đối mặt với nhiều bất lợi, bởi bệnh tình trên cây lúa ngày càng xuất hiện nhiều. Các loại bệnh thường gặp chủ yếu là bệnh đốm nâu trên lúa, vàng lá chín sớm, đạo ôn,… Những loại bệnh này đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất của cây lúa cũng như ảnh hưởng đến nền nông nghiệp Việt Nam.

Tuy nhiên, bà con có thể khống chế được tình trạng của cây lúa bằng cách sử dụng đúng loại thuốc sao cho phù hợp và thực hiện đầy đủ các biện pháp canh tác thì sẽ dễ dàng loại bỏ được bệnh. Vậy hãy cùng VTC Holdings tìm hiểu xem bệnh đốm nâu trên lúa là gì? Triệu chứng như thế nào và những loại thuốc nào để đặc trị hiệu quả nhé.

Bệnh đốm nâu trên lúa là gì?

Bệnh đốm nâu trên lúa là một bệnh đốm ở trên lúa, do vi khuẩn Bipolaris oryzae gây ra. Nó là một bệnh nguy hiểm và có thể gây mất mùa hoặc giảm sản lượng lúa. Bệnh có thể biến mất hoặc lan nhanh qua gió, mưa và kết hợp với vi khuẩn trên các đốm khác và trên các đồng ruộng khác.

Bệnh đốm nâu chỉ xuất hiện và gây hại ở các bộ phận trên mặt đất của cây lúa, trong đó chủ yếu là lá và trên hạt lúa. Đây là một trong những nguyên nhân gây bệnh đốm đen vỏ trấu mà nhiều bà con mắc phải. Người dân thường gọi là bệnh lem lép hạt.

Triệu chứng của bệnh đốm nâu

Các triệu chứng của bệnh bao gồm sự phát triển của các đốm nâu trên cả cành và lá của cây lúa. Những đốm nâu này có thể lan rộng và phá hoại toàn bộ cây lúa, làm cho cây lúa bị gầy đi và giảm năng suất. Ở các giống lúa bị nhiễm bệnh, các đốm dài hơn và rộng hơn, có màu nâu nhạt hơn và sáng ở trung tâm.

Nhìn chung vết bệnh thường có màu đỏ nâu, mép lá nhạt hơn nên ruộng nhiễm nặng có màu đỏ tươi. Vết bệnh trên hạt có màu nâu, sau chuyển sang màu đen. Nấm tồn tại trên hạt và là nguồn bệnh cho vụ sau.

Bệnh cũng có thể gây ra các đốm trắng trên lá và cây cảnh, khiến cây trông khô héo và mất sức.

Điều kiện phát sinh của bệnh

Do điều kiện sinh trưởng của hai loài nấm này rất giống nhau, mặt khác vết bệnh do hai loài này gây ra lại xen kẽ với nhau trên cùng một cây lúa. Vết bệnh do chúng gây ra trên lá có một số điểm khác nhau nhưng cũng có những nét giống nhau.

Đặc biệt, biện pháp phòng trừ hai loại bệnh này tương tự nhau nên về sau các nhà chuyên môn đã thống nhất gọi cả hai bệnh là bệnh đốm nâu (giống như triệu chứng có vết lấm tấm trên vỏ hạt thóc). Bệnh hại lúa do nhiều loài nấm, vi khuẩn… cùng gây ra và được gọi chung là bệnh bạc lá lúa).

Thực tế đồng ruộng cho thấy, bệnh đốm nâu thường xuất hiện và gây hại nhiều ở những ruộng khô hạn làm cho cây lúa bị thiếu nước. Khả năng hấp thụ dinh dưỡng của bộ rễ gặp khó khăn khiến cây lúa sinh trưởng kém.

Ruộng bạc màu nghèo dinh dưỡng, ruộng nhiễm phèn khả năng hút nước và dinh dưỡng kém, ruộng thiếu phân bón, giống lúa phàm ăn nhưng không được cung cấp đủ phân (nhất là phân đạm)… Đặc biệt các trường hợp trên gặp thời tiết nắng nóng bệnh sẽ phát sinh phát triển mạnh hơn.

Cách trị bệnh đốm nâu hại lúa

Để hạn chế tác hại của bệnh có thể áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp. Trong đó chủ yếu là biện pháp canh tác (nhất là bón phân và nước) tạo điều kiện thuận lợi cho cây lúa sinh trưởng, phát triển tốt. Tăng khả năng kháng bệnh từ đó hạn chế tác hại do bệnh gây ra. Dưới đây là một số biện pháp chính:

Cày bừa, xới xáo làm đất kỹ

Trừ những chân đất có tầng phèn nằm nông, dễ bị phèn hóa khi làm đất, những chân ruộng bạc màu, đất cát cần bón nhiều phân chuồng để cải tạo, tăng cường chất dinh dưỡng cho đất.

Đảm bảo mật độ canh tác

• Những ruộng bị nhiễm phèn hoặc thừa chất hữu cơ cần bón thêm vôi, phân lân… Để thúc đẩy quá trình phân giải chất hữu cơ và nâng cao độ pH của đất. Tạo điều kiện cho cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt.
• Luôn cung cấp đầy đủ nước cho ruộng lúa, nhất là đầu vụ hè thu, khi thời tiết khô hạn. Ở vụ này nếu thiếu nước kiềm từ tầng đất dưới sẽ rò rỉ sang cây trồng gây ngộ độc rễ làm cây lúa chậm phát triển kém, tạo điều kiện cho bệnh tật tấn công.
• Bón phân phải đầy đủ, cân đối giữa lân và kali, tuyệt đối không được để cây lúa thiếu đạm, thiếu dinh dưỡng sinh trưởng, phát triển kém.

Vệ sinh đồng ruộng

• Sau khi thu hoạch lúa cần vệ sinh đồng ruộng, thu dọn tàn dư cây lúa để hạn chế vết bệnh ban đầu lây lan sang vụ sau.
• Không lấy lúa của những ruộng vụ trước đã bị nhiễm bệnh nặng để làm giống cho vụ sau. Trước khi ngâm phải phơi khô, quạt kỹ để loại bỏ hết hạt lơ lửng (những hạt mang nhiều nấm bệnh).

Sử dụng VTC VACIN 1

THÀNH PHẦN – Berberine clorid: 25,1 mg/lít; Tanin: 81,68g/lít; Độ Ph: 5,14.
Quản lý bệnh đạo ôn, đốm vằn, cháy bìa lá, vàng lá chín sớm.
Quản lý bệnh thối rễ, thối nhũn, chết cây con, héo rũ, thán thư, thối trái…
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG
Phòng ngừa: Pha 50 – 100 ml VTC Vacin 1 với 20 lít nước phun và tưới gốc
Đặc trị: Pha 100 ml VTC Vacin 1 với 20 lít nước phun và tưới gốc.
Lặp lại 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 2-4 ngày.

Kết luận

Tóm lại, bệnh đốm nâu trên lúa sẽ nguy hiểm và nghiêm trọng nếu bà con nông dân không biết cách kiểm soát chúng. Thực hiện đầy đủ các biện pháp canh tác, và phòng trị bệnh kịp thời sẽ giúp bà con tiêu diệt được bệnh đốm nâu trên lúa này. Hy vọng qua bài viết trên sẽ giúp bà con nông dân biết được bệnh đốm nâu là gì cũng như các trị đặc trị một cách hiệu quả.